dinsdag 8 januari 2013

Egypte: eens de smaak van vrijheid te pakken…

Nadat president Morsi in België op bezoek gekomen is om met eerste minister Di Rupo te onderhandelen, nadat hij ondertussen door de heersers van de wereld al erkend is als partner in de uitbuiting en onderdrukking, ontploft het weer serieus in de straten van Egypte.

Het is maandag begonnen, in de Mohammed Mahmoud straat (of anders gezegd: de straat van de ogen van de vrijheid), met confrontaties ter herdenking van de gevechten (tegen het leger) die vorig jaar in deze straat plaatsvonden en waarbij 40 mensen het leven lieten. Deze botsingen gaan enkele dagen door en op woensdag worden de kantoren van Al-Jazeera op het Tahrir-plein aangevallen met molotovcocktails. Donderdag dan verklaart Morsi zichzelf tot alleenheerser. En vervolgens ontploft het langs alle kanten. De gebouwen van de moslimbroeders worden vernield in Ismaïlia, in Port Saïd (de plek die we ons herinneren van de moordpartij op de ultra's – die actief aan de strijd deelnemen – in februari 2012), in Alexandrië (waar er een anarchistische vlag van op de eerste verdieping wappert samen met een spandoek waarop dezelfde woorden te lezen zijn die we kunnen terugvinden op de ruiten van vele taxi’s in de stad: “moslimbroeders niet welkom”), het voorbeeld volgend van Malhala (gekend voor zijn textielindustrie en de opstand van 2008) waar de bureaus van de moslimbroeders in oktober door gewelddadige vlammen vernield werden.
Maar eigenlijk is het allemaal helemaal niet begonnen op die fameuze maandag in de Mohammed Mahmoud straat. De spanningen tegen de moslimbroeders waren al een serieuze tijd aan het stijgen. Je kon het voelen in alle straten en Morsi’s beslissing om alleenheerser te worden was niet meer dan een vonk die de woedende geesten in brand heeft gestoken. Als een snelkookpan die je opendoet zonder de stoom eerst af te laten: alles vliegt in je gezicht en in alle richtingen.
Maar eigenlijk is het allemaal helemaal niet begonnen op die fameuze maandag in de Mohammed Mahmoud straat. Het is begonnen in januari 2011, en zelfs veel daarvoor, toen massa’s mensen de straat op kwamen om Moebarak weg te jagen, om de vrijheid te veroveren en een einde te maken aan de uitbuiting. En dat is sindsdien nooit opgehouden.
De botsingen met de moslimbroeders die vandaag plaatsvinden verbazen ons niet. Sinds de val van de dictator Moebarak is het verhitte sociale klimaat in Egypte nooit afgekoeld. Van contestaties en confrontaties tegen de macht (het leger of de moslimbroeders), tot een indrukwekkende reeks van wilde stakingen door uitgebuite arbeiders (deze stakingen werden verre van door de vakbond opgeroepen zoals dat bij ons gebeurt ; het zijn stakingen afgekondigd door arbeiders die zichzelf organiseren in basisvakbonden), tot protesten en aanvallen van bewoners die uit hun huizen gezet worden door het leger om er grote bouwprojecten te kunnen installeren voor de rijken, de vernieling van de Syrische ambassade in Caïro in solidariteit met de revolutie ginds, revolutionaire graffiti overal, betogingen tegen het patriarchaat dat een erg aanwezige macht blijft in de Egyptische samenleving en zich onder andere uit in het aanranden van vrouwen op straat en het onderwerpen van vrouwelijke manifestanten aan maagdelijkheidtesten na arrestatie,…
Eens men de smaak van vrijheid geproefd heeft, wordt men niet meer zo gemakkelijk beteugeld. Het is daarom dat er in de periode van januari 2011 (de val van Moebarak) tot vandaag meer arrestaties en doden zijn gevallen dan tijdens de gevechten tegen de ex-dictator. Eerst tijdens de periode voor de verkiezingen (op rekening van het leger), en vervolgens tijdens de periode erna (dus op rekening van de moslimbroeders en allen die hen steunen en met hen samenwerken).
Maar vandaag gaat het niet over een gevecht gelijk aan dat tegen Moebarak. Het gaat hier over een gevecht dat de hele bevolking verdeelt. Zij die de broeders blijven steunen (dit zijn ook de verschillende islamistische groepen, salafisten inclusief), zij die zich ertegen revolteren. Het is op verschillende plaatsen al tot gevechten tussen aanhangers en tegenstanders gekomen. Maar ook in het kamp van de revolterende mensen is er verdeeldheid. Er zijn impulsen aanwezig van zij die het vorige regime nog altijd steunen, van liberalen, van linksen, van anarchisten en van zij die gedesillusioneerd zijn in de broeders en alle politiek. Het gaat hier niet enkel over een gevecht van “allen tegen de dictator”, maar over iets veel diepgaander dan dat.
Zoals dat met alle revoluties het geval is, zal het ook hier niet direct gedaan zijn. Het gaat hier niet over een “eenmalig spektakel om te consumeren” dat de volgende dag weer mooi opgekuist wordt. Laten we dus doorgaan met na te denken over hoe we ons kunnen solidariseren met allen die niet opgeven met strijden tegen de overheersing en de uitbuiting.