donderdag 3 november 2011

Criminaliteit, wa is da?

Criminaliteit is een probleem. Ziedaar een waarheid als een huis. Het beruchte onveiligheidsgevoel is er het gevolg van en meer politieagenten en controle is er de oplossing voor. Grote groepen politiekers bouwen hun electorale campagnes op deze waarheid. De media leeft van de sensationele verhalen die ze verkoopt aan haar verontwaardigde lezers. De beveiligingsfirma's verdienen er hun geld mee en is één van de weinige sectoren die blijft groeien en personeel aannemen.

Criminaliteit is een oplossing. Ziedaar een simpele vaststelling als we kijken naar de meest besproken criminele daden; overvallen, diefstallen, inbraken. Om in deze maatschappij te overleven, hebben we geld nodig. En sinds consumeren gelijkgesteld werd aan leven, hebben we zelfs om te leven geld nodig. Kortom, alles heeft een prijs.

De toegelaten manier om aan geld te geraken is niet altijd de meest toegankelijke manier. Wanneer mensen niet bereid zijn tot de vernederingen, de zinloosheid, het verspilde leven, het kapotte lichaam in ruil voor een schamel loon. Of wanneer hen zelfs dat niet aangeboden wordt. Dan is er ook nog altijd de niet-toegelaten manier om aan geld te geraken.

De Britse rechtbanken waar nu aan de lopende band mensen veroordeeld worden voor plunderen, laten ons zien dat men niet één of andere genetische eigenschap moet hebben om voor de illegale manier te kiezen. Van 11 tot 59 jaar, leraar en student, werknemer van een supermarkt (dezelfde die geplunderd werd) en dopper, restaurantkok en pizzabezorger, ouders en kinderen, vrouwen en mannen en tegen alle racistische commentaren in zijn ook alle huidskleuren vertegenwoordigd. Allen hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om zich zaken aan te schaffen die hen anders te veel zouden kosten.

Voor velen kan criminaliteit dus een oplossing zijn. Zeker als de risico's beperkt lijken. Met name het risico om gepakt te worden en de wraak van de Wet te moeten ondergaan. En sommigen doen er alles aan om deze risico's zo hoog mogelijk te maken.

Want voor sommige is criminaliteit echt een probleem. De commercanten die ons leven in geld willen omzetten. Die, als ze niet zouden denken dat ze door de prijs wat lager te maken, ze meer zouden kunnen verkopen en dus meer winst maken, de prijs het liefst zo hoog mogelijk zouden zetten. Die, als ze niet zouden denken dat door ons iets meer loon te betalen we meer zullen produceren en consumeren en dus meer winst opbrengen, ons het liefst zo weinig mogelijk loon zouden betalen. En ook de Staat die het als haar taak ziet om de economie draaiende te houden. Dat betekent de mensen verplichten om hun levenskracht te verkopen aan de bedrijven, om dan met het geld dat ze in ruil krijgen een miserabel surrogaat van het leven (de consumptie) te kunnen kopen. En om deze rol van afhankelijkheid en onderdanigheid op te leggen, worden andere manieren om aan geld te geraken illegaal gemaakt en bestraft in de rechtbanken van de Staat.

De Staat maakt van criminaliteit een probleem. Ze doet alsof ze ons beschermt tegen de criminaliteit terwijl het de economie en haar spelregels is die ze verdedigt. Ze spreekt morele veroordelingen uit over “goeden” en “slechten”, “hardwerkenden” en “profiteurs”. Ze creëert het onveiligheidsgevoel om vervolgens zichzelf als oplossing voor te stellen. En voor wie de ideologie van Staat en Kapitaal niet slikt, is er de wet. Wie niet horen wil, moet voelen.

En dus is criminaliteit niet enkel een oplossing, maar ook een probleem. We hebben velen de gevangenis zien ingaan. De controle neemt toe en de repressie deelt vlijtig celstraffen uit. De plaatsen waar het grote geld ligt (de buurten van de rijken, de banken, de grote en/of luxueuze winkels) zijn meer en meer beveiligd. Daartegenover kunnen de Britse rellen misschien een voorbeeld zijn dat de huurlingen van de Staat niet altijd de controle hebben. En zelfs tegenover de meest gesofisticeerde controletechnieken en een massieve aanwezigheid van uniformen, kunnen een beetje creativiteit en stoutmoedigheid nieuwe mogelijkheden aanreiken.

Criminaliteit is ook een probleem wanneer ze enkel een alternatieve manier is om toch deel uit te kunnen maken van de economie. Wanneer criminaliteit enkel gericht is op de levensloze consumptie. Wanneer ze de rollen van afhankelijkheid en onderdanigheid kopieert van de wereld van de loonarbeid.

Criminaliteit kan een oplossing zijn. Criminaliteit kan een probleem zijn. Maar over de politie, de Staat met haar wetten en het Kapitaal kunnen we duidelijk zijn; zij zijn onze vijand.