zaterdag 25 januari 2014

Enkele onaangename bedenkingen

De kop afsnijden van de macht. Dat is min of meer wat vele revolutionairen voorgesteld hebben. Het systeem is rot en er vallen vast wel ergens mensen en structuren te vinden die verantwoordelijk zijn voor die verrotting. En met die rotte mensen valt niet te klappen, valt niet te onderhandelen, die moeten vernietigd worden. Daarom spreken we over revolutie, over een radicale omwenteling die probeert om komaf te maken met de bazen, de leiders en de uitbuiters.

Jazeker, vernietiging is noodzakelijk. We zijn de eersten om dat te bekrachtigen en voor te stellen, en wel niet voor morgen, maar reeds hier en nu. Slagen uitdelen tegen wat ons verstikt. De dagelijkse routine die ons verplettert saboteren. Maar anarchisten stellen zich daar niet mee tevreden. Denk aan wat een illustere tribuun van het oude Rome ooit zei om het volk te kalmeren dat stond te popelen om de hele heersende klasse over de kling te jagen. Hij zei dat de maatschappij net zoals het menselijke lichaam, bestaan uit degenen die het hoofd vormen, uit degenen (erg talrijk) die de armen vormen, en nog anderen (erg talrijk) de voeten en de organen. Ieder heeft zijn plaats en moet zijn best doen om het lichaam te laten werken. Als je dat beeld omkeert zou je kunnen zeggen dat de Autoriteit dus niet alleen maar het hoofd is, maar dat het net het hele sociale lichaam is dat haar doet leven en onderdrukken. De Autoriteit wordt belichaamd door de bazen en de politici, maar de uitgebuiten en onderdrukten ondergaan die niet alleen maar, ze reproduceren en ondersteunen die. Zonder de instemming van de arbeider kan de fabriek niet draaien en winst opleveren voor de rijken. Zonder de berusting van de armen die staan te bedelen voor een aalmoes en zich laten vernederen door miserabele bureaucraatjes zou het kapitalisme niet overeind blijven. Zeker, we gaan hier niet beweren dat het alleen maar een kwestie van kiezen is: de macht heeft immers vele wapens tot haar beschikking om de uitgebuiten te verplichten hun medewerking te verlenen (politie, leger, wet, heersende moraal, staatspropaganda, chantage,...) en hun collaboratie af te dwingen.

De Autoriteit dringt diep in het sociale lichaam door: ze zit ook in de onderdrukking die de familie uitoefent als model van een mini-staat, ze zit ook in de gewoonte om anderen in onze naam te laten spreken (want “hij kan dat beter”) of aan anderen de verantwoordelijkheid te delegeren om de toestand te proberen veranderen (want “zij is meer overtuigd en meer begaafd”). Je ziet het, de Autoriteit is geen monster dat je “gewoon” de kop moet afsnijden, het is de substantie zelf van de verhoudingen die onderling hebben, dag in dag uit, van aanvaarding in aanvaarding, van compromis in compromis, van dwang in dwang.

Velen denken dat anarchisten “zotten” zijn. Dat ze een wereld willen (zonder autoriteit, waar mannen en vrouwen vrijelijk hun leven naar hun eigen inzicht en verlangen kunnen organiseren, zonder elkaar uit te buiten en te onderdrukken) die nooit kan bestaan. Misschien zal de anarchie wel nooit het daglicht zien, en het is zelfs zeker dat anarchisten totaal zot zijn. Zot om ondanks alles te vechten, ondanks de moerassen van berusting die ons omringen. Zot om niet alleen tegen de machtigen te vechten, tegen de flikken, uitbuiters en rijken (alsof dat al niet moeilijk genoeg was), maar zich ook te verzetten tegen de dagelijkse reproductie van de autoriteit, tegen dit sociale lichaam dat het doodse lijk van de autoriteit doet leven.

Maar we zullen onze pijlen niet sparen in ruil voor wat oppervlakkige sympathie. We zullen zeggen wat we denken van de gevangenisdirecteur, die verantwoordelijke voor de vreselijke folter van vrijheidsberoving, maar we zullen ook zeggen wat we denken van de gevangene die zich al te welwillend gedraagt tegenover de cipiers die de celdeur achter hem dichtgooien. We  zullen blijven doen wat we kunnen om de machthebbers van de aardbol te vagen, maar we zullen het niet moe worden om de overheersten te blijven verwijten dat ze zich vaak, te vaak, veel te vaak laten doen. Het anarchisme is misschien wel gewoon het eeuwige gevecht tegen de autoriteit in al haar vormen, een gevecht zowel tegen de koppen als tegen het sociale lichaam dat bloed blijft pompen naar die koppen.