dinsdag 30 september 2014

Recensie: Return to Homs

Documentaire – 2013 – Talal Derki


Homs, de stad die de meest dierbare zaak in mijn leven geworden was. Niets kan dit verlies goedmaken. Ik wil geen oordelen spuien. Hebben we het juiste gedaan? Ik werp een laatste blik op deze plek, het is mogelijk dat ik hier nooit meer zal komen. En als ik er nog zal komen, dan zal ik alleen zijn, zonder mijn geliefde naasten. Stop! Blijf aan mijn zijde! Omhels me opnieuw, zo lang als je kan.”

Deze documentaire heeft mogelijks de kracht om een einde te stellen aan alle vrijblijvende gezever. Drie jaar lang documenteerden Syrische revolutionaire activisten de evolutie van de opstand tegen het regime van Bashar el Assad doorheen de strijd in de wijken van Bayada en Khaldiya in Homs. In 2011 duiken de eerste bijeenkomsten op in het straatbeeld, er wordt gezongen tegen het regime en er wordt gebotst met de ordetroepen. Al vrij snel worden de protesten brutaal de kop ingedrukt en beetje bij beetje begon de revolutie zich te bewapenen. En zoals elke macht die zich bedreigd voelt deinsde het regime van Bashar niet terug voor de wreedste slachtpartijen. Homs wordt gebombardeerd door artillerie en straaljagers, de meerderheid van de inwoners worden verjaagd en het leger belegert de wijken die verzet blijven bieden. Deze documentaire volgt de parcours van degenen die alles en iedereen trotseren om vrijheid te veroveren. Er wordt getoond hoe de opstand tegen de macht de opstandelingen ertoe brengt om ongelooflijke dingen te doen, dingen waarvan niemand onder hen dacht op een dag in staat toe te zijn. Hoe de banden tussen de strijders sterk en emotioneel worden, en toelaten om rechtop te blijven staan tegenover zoveel horror, zoveel bloed.

De ouderen hadden hen gewaarschuwd. “Jullie kennen het regime niet. Bashar zal alles in een zee van bloed drenken.” Maar de jonge opstandelingen waren al voorbij de point of no return. Eens je vrijheid omhelst hebt betekent terugdeinzen je innerlijke laten afsterven. Dit “point of no return” heeft zeker te maken met de uitzonderlijke strijdomstandigheden, maar de ervaringen van die opstandelingen zetten ons ook aan om te zeggen dat je op een bepaald moment wel een beslissing moet maken. Ofwel blijven zeveren over hoe slecht het gesteld is met de wereld, hoe niets verandert, hoe onmogelijk het is om er iets aan te doen; ofwel je op een pad begeven waarvan niemand het einde kent, een weg van revolte, moed, vreugde, maar ook van tranen en pijn.

Tegenover zulke strijdervaringen die de weerstanders van Homs nu ook via deze documentaire proberen delen, is de vraag die zich stelt niet gericht aan iemand anders. Nee, ze stelt zich aan ieder van ons. Waardigheid en vrijheid of onderwerping en onderdrukking.Vechten om te leven of kruipen om te overleven. Probeer geen snel antwoord te geven op zulke vragen. Ze zijn niet makkelijk, ze zijn zelfs pijnlijk. Het zijn vragen die betrekking hebben om je ideeën en je vermogens, je hart en je verstand; ze kunnen je ertoe brengen om voor altijd af te zien van elk gevecht, of daarentegen je leven op het spel te zetten. Niet als de eerste de beste idioot, maar op een diepe, doordachte manier.

Moge de moed en de vastberadenheid van de opstandelingen van Homs rebellen van overal inspireren, hen inspireren om niet halverwege te stoppen, om door te gaan tot op het einde om vrijheid en waardigheid te veroveren.