Bijna een jaar geleden lanceerde de Belgische staat een idee dat een snelle geïmproviseerde oplossing moest bieden voor de onhoudbare situatie in de Belgische gevangenissen. Want daar zit immers veel te veel volk, en het is er vooral onrustig. Revoltes tegen de opsluiting in de vorm van opstanden, ontsnappingen, wandelstakingen enz... zijn nu al jaren schering en inslag en naast het feit dat de publieke opinie wel eens schandaal uitroept, trekken ook de cipiers het niet meer. Zij jammeren om hun veiligheid en gaan dan staken. En dan moet de politie het overnemen en dan komen er nieuwe schandalen. Bovendien heeft de politie naar eigen zeggen genoeg om handen buiten de muren van de gevangenissen en begint dan op haar beurt te jammeren over te veel werk. Al dat gejammer aan de oren van de regering en meer bepaald aan de oren van bevoegd minister Stefaan De Clerck. Je zou er bijna medelijden mee krijgen moest het niet zijn dat we hem en zijn kompanen enorme klootzakken vinden en dat we alle gevangenissen het liefst onherroepelijk zouden afbreken.
Maar dus. Om zichzelf uit deze netelige situatie te redden, kwam De Clerck aandraven met een voorstel van niet mis te verstane grensoverschrijdende solidariteit. Zo zou er in het Nederlandse Tilburg een gevangenis gehuurd worden dat daar toch maar stof was aan het opvangen en enkel voor werkloosheid zorgde. Het zou Belgisch grondgebied worden waar de Belgische wetten gelden, maar de Nederlandse cipiers mochten blijven werken, zo konden die arme stakkers hun job behouden. Begin februari was het dan zover. 500 Gevangenen werden overgebracht naar de nieuwe Belgische aanwinst. Eerst zou dit op vrijwillige basis gebeuren maar eens het duidelijk werd dat er niet genoeg gevangenen waren die uit vrije wil van de isolatie wilden gaan genieten, werd de rest dan maar gedwongen.
Maar het mooie liedje duurde niet lang. De stilte waarmee ze dit plan hoopten uit te voeren werd al snel gebroken door de gevangenen zelf. Eind februari kwamen er brieven en telefoonoproepen van de gevangenen in Tilburg die een duidelijke boodschap brachten. Als de omstandigheden binnen de muren niet snel zouden verbeteren zouden er opstanden en ontsnappingen volgen. De directie van de gevangenis en de beide regeringen konden niet snel genoeg zijn met de strubbelingen te minimaliseren en weg te wuiven als kleine 'opstartingsprobleempjes'. Ondertussen gaven de Nederlandse cipiers toe dat ze de spanning vreesden en bang waren door de gevangenen gegijzeld te worden. Sinsdien raakte slechts weinig nieuws door de tralies heen. Wat wel duidelijk is, is dat de klojo's in kostuum of uniform de stilte waarop ze hoopten op hun buik kunnen schrijven. Kort na de aankondiging van rellen als er niets zou veranderen, steekt één van de gevangenen in Tilburg z'n cel in brand. Tien dagen later wordt hij teruggestuurd naar België. De directie ontkent in alle kleuren dat dit een gevolg is van z'n revolte. De cipiersvakbond ACOD had echter alle hoop op toedekken al opgegeven en verklaarde het volgende: “Eén iemand is overgeplaatst omdat hij zijn cel in lichterlaaie zette, als de rest dat te weten komt zou het hier flink kunnen branden.”
We verheugen ons alvast op de weersvoorspellingen van de ACOD.
Vanuit onze grenzeloze verachting voor elke vorm van opsluiting zijn we solidair met opstanden in de gevangenis, met ontsnappingen, met elk verzet tegen opsluiting, binnen en buiten. Omdat het uitingen zijn van woede, woede die ook wij voelen, tegenover diegenen die je maar al te graag willen doen geloven dat je geen kant meer op kan. Omdat de woede op zulke momenten rechtstreeks inbeukt op de situatie waarin je gedwongen wordt.
Opdat de kwestie van de gevangenissen een onvermijdelijk probleem mag worden voor zij die het willen beheren. Opdat wat ze nu stuntelig in de hand proberen houden met volle kracht in hun gezicht mag ontploffen...
-----
Bouw van negen nieuwe gevangenissen
Behalve de huur van de gevangenis in Tilburg heeft de staat ook plannen die toch wel van enig langetermijnsdenken getuigen. Hier wat praktische informatie over het 'masterplan' dat één van de grootste investeringsprogramma's in Belgie zou worden, de bouw van negen nieuwe gevangenissen en de uitbreiding van ettelijke bestaande gevangenissen.
Voor de nieuwe gevangenissen in Dendermonde, Beveren, Leuze-en-Hainaut en Marche-en-Famenne wordt deze zomer nog duidelijk welke privébedrijven de bouwopdrachten binnen halen.
Er zijn ook wat oude bekenden in de running. Zo stelt ook Besix zich kandidaat (het bouwbedrijf dat momenteel het nieuwe gesloten centrum aan het bouwen is in Steenokkerzeel). Enthousiaste nieuwe kandidaten zijn de architectenbureaus BURO II, JASPERS-EYERS PARTNERS en STEPHANE BEEL. Ook het bouwbedrijf INTERBUILD biedt haar diensten aan, gesteund door de banken DEXIA en KBC. Daarnaast zijn er nog wat andere bouwgroepen in de running zoals het consortium Future Prisons (CORDEEL & WILLEMEN), STRABAG, JAN DE NUL, ARIANE en EIFFAGE. Voor de gevangenissen van Gent en Antwerpen wordt momenteel bekeken hoe ze groter gemaakt kunnen worden, in beide steden zij er ook plannen voor nieuwe psychiatrische gevangenissen. In Gent werd deze reeds ontworpen door de architectenbureaus ABSCIS, DJGA, INGENIUM en DERVAUX, de bouw ervan zal onder andere het werk worden van het bouwbedrijf AT OSBORNE en zal plaats vinden aan de Wondelgemse meersen. In Achêne willen ze er dan weer een gevangenis speciaal voor jongeren bij. Tenslotte zijn er ook bouwplannen in Sambreville en het Brusselse Haren. De gevangenis in Haren zou een megacomplex worden voor meer dan duizend gevangenen. Er wordt verteld dat deze laatste zou dienen om de gevangenissen van Vorst, St.Gillis en Berkendaal te kunnen sluiten. Ja ja, dat verhaal kennen we. Toen de nieuwe gevangenis in Andenne, en later die in Ittre gebouwd werd, werd er ook gezegd dat die de bijzonder onleefbare gevangenis van Vorst zouden vervangen. Uiteraard is er nog geen enkele gevangenis gesloten.
