De diepte der dingen - Vaak hebben woorden niet voor iedereen dezelfde betekenis, zeker wanneer die woorden verwijzen naar dieperliggende ideeën en overtuigingen. Als vijanden van alle autoriteit interesseert het ons niet om aan elk woord een éénstemmige betekenis te geven en zo een catechismus uit te bouwen. Nochtans bedienen we ons vaak van bepaalde concepten om uiting te geven aan onze ideeën. In deze rubriek zullen we elk nummer een aantal van die concepten toelichten, of beter, belichten met onze ideeën. Van de ideeën die wij anarchistisch noemen.
OVER DIRECTE ACTIE
Wat is directe actie? Samen met anderen of op je eentje dingen vernielen, stelen of saboteren. De dagelijkse sleur blokkeren, infrastructuur aanvallen, ... de mogelijkheden reiken tot waar je verbeelding reikt. Directe actie is een oneindigheid aan middelen en methodes die we kunnen gebruiken om uiting te geven aan wat er in ons hoofd zit of trappelt in onze buik. Het is iets dat we kunnen gebruiken om onze gevoelens, ons denken, onze idealen of dromen tot leven te brengen. Het begeestert ons omdat de logische eenvoud ervan schril afsteekt tegen een samenleving die zo complex lijkt, en waarin we ons gemakkelijk klein en machteloos voelen. We kijken om ons heen, we denken na, en we proberen in te grijpen. Want wat gebeurt er als we beslissen het heft in eigen handen te nemen en te reageren tegen iets klein of iets groot dat in ons dagelijkse leven onze dromen beledigt? Ons controleert, ziek of kapot maakt? Dan verandert alles. Dan verandert hoe we in het leven kunnen staan en hoe we naar onze omgeving kijken. Wanneer arbeiders in een fabriek een stukje plastic laten vallen in een deel van een machine omdat ze weten dat dan de band stilvalt, en het een dag kost om dat te repareren waarop zij naar huis kunnen gaan, verandert dat op dat moment alles. Aan de ene kant doet het beseffen dat de bazen niet de enigen zijn die kunnen uithalen, en dat het enkel van onszelf afhangt om de orde van de dag te bepalen. Aan de andere kant wordt de machinerie die op het eerste zicht misschien te sterk of zelfs onfeilbaar leek, ontmaskerd. Voor iedereen die z’n ogen open heeft wordt het dan zichtbaar dat achter het intimiderende gebulder van de motoren een geheel aan radars zit die allemaal tastbaar en breekbaar zijn. Voorbij de fabrieksmuren is dat net hetzelfde.
Ik ben ik, en ik doe wat ik wil
In deze samenleving wordt me wel degelijk de ruimte gelaten om te protesteren. Als ik niet akkoord ben met iets word ik zelfs aangemoedigd ‘mijn stem te laten horen’. Door een petitie te starten, op die of die partij te stemmen, me aan te sluiten bij een vakbond of een jeugdorganisatie. De rode draad doorheen de middelen die me vriendelijk aangeboden worden door de Staat is dat ik mijn drang om iets te doen veilig laat oplossen in iets dat groter is als mezelf, en waarin mijn protest meestal gereduceerd wordt tot een handtekening of een lidkaart. Vrijwel meteen wordt de relatie tussen mezelf en waartegen (of waarvoor) ik vecht indirect en beperkt. Omdat ik rekening moet houden met de organisatie en het beeld dat ze naar buiten toe wil geven, of gewoonweg omwille van de regels waarover ikzelf nooit mag beslissen en er uiteraard zijn opdat het protest nooit ‘gevaarlijk’ kan worden, het nooit echt iets fundamenteel zou kunnen veranderen of in vraag zou kunnen stellen. Directe actie passeert al deze lastige obstakels en laat me toe mijn eigen verhaal te schrijven waarin ik recht tegenover mijn doelwit kom te staan. Ik bepaal wat ik wil doen en op welke manier. Ik maak de keuzes en ik draag uiteindelijk de verantwoordelijkheid. En dan begeven we ons op een terrein waar we onze eigen spelregels bepalen. Een terrein waar we heel wat zekerheden achter ons laten, op weg naar een grotere samenhang tussen wat we voelen en wat we doen.
... en ik wil wat ik doe
Want die twee dingen zijn voor mij onlosmakelijk verbonden. Ik geloof er sterk in dat directe actie kan zeggen wat je denkt doorheen wat je doet, dat sommige daden voor zich kunnen spreken. Als ik een gevangenis zie en besef dat ik niet in een wereld wil leven waar deze dingen bestaan, kan ik hier en nu enkel datgene doen dat die gedachte reeds in zich draagt. Ik kan de werking van de gevangenissen proberen te blokkeren, saboteren of vernielen. Ik kan anderen uitnodigen om hetzelfde te doen. Ik kan onmogelijk een brief schrijven naar de ministers waarin ik hen vraag om de algemene omgang in deze plekken toch wat dragelijker te maken of (als ze extreem goed gezind zouden zijn die dag), ze in een keer te sluiten. Zo bevestig ik enkel de macht die ze denken te hebben (en vooral mijn onmacht), geef het geheel uit handen en zet me gelijk buiten spel. Directe actie kan me de kans geven om mijn eigen kracht te ontdekken en deze te gebruiken. Hoe nietig een gebaar dan nog mag lijken, het zal altijd zijn betekenis krijgen. In de confrontatie van mijn ideeën met de wereld die ik wil veranderen, nu direct en zonder compromissen.
