Muren, metershoog, met daarin enkele gebouwen waar het zonlicht gefilterd door tralies schaars binnenvalt. Wanneer de Staat haar 9 nieuwe gevangenissen klaar zal hebben, zullen de muren waarschijnlijk vervangen worden door haar modernere variant; hekken. Zoals we ze al kunnen aanschouwen aan de gesloten centra (of deportatiekampen voor wie van duidelijkere taal houdt). Hekken zijn transparanter en we weten; de democratische maatschappij is daar zot op. Het resultaat is evenwel hetzelfde voor wie binnen zit. En terwijl de gevangenissen meer beginnen te lijken op gesloten centra, bouwt diezelfde Staat een nieuw centrum dat meer op een gewone gevangenis lijkt met individuele cellen en permanente controle om de vele revoltes van de afgelopen jaren de kop in te drukken. Blijkbaar hebben mensen of ze nu voor “administratieve” of “criminele” redenen worden opgesloten, toch altijd de neiging om te ontsnappen of zich te verzetten tegen hun beulen. Zondag 12 september breekt op hetzelfde moment dan ook een opstand uit in het gesloten centrum en in de gevangenis van Merksplas, enkel van elkaar gescheiden door een straat en hekken.
Glazen wanden, verdiepingen hoog richting grijze wolken. Sommige passanten zouden er graag binnen zitten. De zekerheid van een deftig inkomen, geen zorgen meer over huur en facturen. Velen die binnen zijn, zouden graag buiten lopen, weg van de steriele aircolucht, de sleur, het sociale slachtveld om ten koste van anderen op een beter blaadje te staan bij de collega's of bazen. Maar de toegangsdeur met badgesysteem houdt alles in het oog. Zoals de glazen poortjes met MoBIB die de MIVB nu in de Brusselse metro's is aan het installeren. Vanuit hun nieuwe hoofdkantoor aan de Wetstraat hadden ze het al langer door; “de tijd van het vrij verkeer van personen is voorbij” (zoals ze al verschillende keren letterlijk zeiden). Dat hadden we al gemerkt toen ticketcontroles ook identiteitscontroles bleken te zijn. Ondertussen heeft de MIVB al heel wat vernielde installaties moeten vervangen en worden haar preventiewachters geteisterd door kwade reizigers.
Prikkeldraad en slagbomen. De Europese grenzen zijn afgeschaft volgens de ene, Europa is Fort Europa volgens de andere. Ze hebben alletwee gelijk en toch ook weer ongelijk. Binnen Europa zijn de klassieke grenswachters verdwenen. De economie ondervond er te veel hinder van en ze waren toch te gemakkelijk te omzeilen. Identiteitscontroles heb je nu overal van in het centrum van het territorium tot aan haar uiteinden, op het openbaar vervoer, langs de weg. Het Fort is geen fort omdat je zelfs binnen haar muren niet veilig bent voor haar wachters. Het Fort is een fort wanneer we al de doden tellen aan haar grenzen. 90% van de bootvluchtingen bereikt nu nooit het vasteland. Teruggedreven verdwijnen ze in de golven of spoelen ze terug aan in Libië waar ze wachten op andere kansen terwijl ze uitgebuit worden en de Libische Staat ettelijke euro's krijgt om ze daar te houden. Van vluchtelingenkampen aan haar gesloten poorten tot vluchtelingenkampen in het hartje van Europa; in de Brusselse parken. Van bestormingen van de Spaanse enclaves Ceuta en Mellila in Marokko tot sabotages van de bedrijven die geld verdienen aan de deportatiemachine in verschillende Europese landen.
Draden. Zo dun als spinnenwebben die we vaak pas opmerken als we erin verstrikt raken. Familie, religie, etnie... In sociale relaties is er vaak één of meer die zich superieur, beter of puurder, moeten voelen. Vernederen, uitsluiten, bevelen. Allemaal onderdeel van het dagelijkse leven. Autoritaire klootzakken die een boks in het gezicht krijgen; gelukkig ook onderdeel van het dagelijkse leven.
Grenzen. Zo veel verschillende vormen en kleuren. Ze sluiten op, ze sluiten uit. Ze verdelen het aardoppervlakte in lapjes grond met elk hun eigen heerser(s). En dankzij religies, nationalismes, tradities en morele waarden allerhande zijn mensen bereid om zichzelf en anderen te slachtofferen opdat één heerser wat meer terrein wint op een andere. Dat is maar één kant van het verhaal. Er zijn er die stokken steken in de wielen van de 'normale gang van zaken'. En dus zijn we altijd op zoek naar meer stokken. Wie doet er mee?
