Revolte in Noord-Afrika. Massale betogingen, rellen met de politie, brandstichtingen, stokken en stenen tegen de machthebbers en diegenen die hen beschermen. Wat daar gebeurt, doet hier ons hart sneller kloppen, brengt de revolte hier alweer een beetje dichter bij. Maar wacht eens, de beelden die ons hier bereiken tellen overwegend mannen. Gelukkig zien we wel af en toe wat groepjes vrouwen, of ergens een moedig meisje dat de relpolitie trotseert, en een noeste oma die met een grote steen sleurt, maar ze blijven spijtig genoeg eerder een uitzondering. De meeste vrouwen op de foto's van het protest die we hier te zien krijgen, lopen daarentegen huilend over straat, beschermd door mannen, het zijn vrouwen die bidden, of die de legermannen kussen. Dat beeld van een onderdanige, hulpbehoevende, zwakke vrouw doet maar al te zeer een oud belletje rinkelen... Waar zijn de strijdbare vrouwen naartoe?
Wanneer de imam Ghannouchi, oud rivaal van dictator Ben Ali, na 21 jaar uit Londen naar Tunesië terugkeert viert zeker niet iedereen feest. Hij zet nauwelijks een voet aan Tunesische grond wanneer vrouwen met spandoeken hem meteen laten weten: “Geen islamisme, geen theocratie, geen sharia, geen domheid”. Enkele honderden vrouwen betoogden ook tegen zijn patriarchale ideeën. Ze waren ook actief in de revolte tegen Ben Ali, en wensen nu geen stap achteruit te zetten, weg van hun bevrijding. “We willen een belangrijke boodschap sturen naar de Islamisten, en zeker naar die van de Ennahda beweging [waar Ghannouchi leider van is] – we zullen niet terugdeinzen, we zullen onze rechten niet opgeven”, aldus één van hen.
De situatie van vrouwen in de Arabische wereld verschilt van land tot land, de historische ontwikkelingen zijn anders geëvolueerd, de wurggreep van religieuze en familiale tradities is soms wat losser, en daar weer veel strakker. We kennen de positie van vrouwen in de verschillende revoltes die nu plaatsvinden niet. De feministen van ginder houden zich vooral bezig met lofzangen voor democratie en tegen geweld. Daarbij kunnen we dus niet terecht naar wat we zoeken. Wat alleszinds duidelijk lijkt, is dat er zich nu voor vele vrouwen een dubbel gevecht afspeelt. Een gevecht tegen de macht, maar ook tegen de paternalistische moraal verwoord door de broers en vaders, die geen vechtende vrouwen dulden, tegen de maternalistische moeders die hun dochters in het huishouden willen houden. Want volgens hen blijven meisjes thuis en gaan ze braaf naar school, ze leren niet hoe een steen recht op je doel te richten. Een gevecht dat daarenboven de kwestie van democratie tegenover dictatuur ver voorbijsteekt. Een smeerlap, verkozen of zelfgekozen, blijft een smeerlap. Welk moment is er beter om die strijd te voeren dan dat van veralgemeende revolte? Wanneer mensen in opstand komen, hun eigen mogelijkheden ontdekken, de mogelijkheid om alles overhoop te gooien, kunnen grenzen verzet worden. Bij deze een kleine groet naar grootse vrouwen, ginder en hier.
